Wijs in Whisky

Hoe is whisky ontstaan, wat is de beste foodpairing, hoe drinkt u het en wat is de trend van dit moment? Allemaal whiskyfeiten en -weetjes die heel handig zijn om te weten bij uw volgende whiskytasting. úw topSlijter kan u er alles over vertellen en u adviseren om de juiste keuze te maken uit het veelzijdige assortiment.

Alles over het stoken van whisky

Whisky wordt altijd gestookt uit granen. Hiervoor wordt traditioneel gerst, mais of rogge gebruikt. Verder bestaat whisky enkel nog uit water en gist. Er mogen geen kleur, smaak- en geurstoffen aan worden toegevoegd. Het graan wordt bevochtigd, waardoor deze ontkiemt tot mout. Dit laat men drogen d.m.v. hete lucht of boven een vuur. De droge korrels worden fijngemalen en hier wordt water aan toegevoegd, zodat het gistingsproces in werking treedt. Het zetmeel in de korrels wordt hierdoor omgezet naar suikers, waardoor alcohol vrijkomt met een percentage van ongeveer 7 tot 8 procent. Deze drank wordt vervolgens verhit boven het kookpunt. De alcohol die hierdoor verdampt wordt opgevangen en weer afgekoeld. Dit proces heet distilleren en kan enkele malen herhaald worden. Daarna wordt de verkregen alcohol opgeslagen in eikenhouten vaten. Na minimaal 3 jaar rijpen kan de whisky, zoals het vanaf dan genoemd mag worden, gebotteld en verkocht of geëxporteerd worden. Veel whisky’s rijpen echter veel langer, soms wel 30 jaar, voor ze gebotteld worden. De koperen vaten die gebruikt worden voor het distilleren en de eikenhouten vaten om te rijpen zijn van grote invloed op de smaak van de uiteindelijk verkregen whisky.

De whisky-industrie is in Schotland enorm belangrijk. Schotland kent een flinke export en het is behoorlijk winstgevend. Meer dan 115 Schotse distilleerderijen exporteren +/- 40 flessen per seconde op meer dan 200 markten wereldwijd. Niet alleen Schotland produceert whisky. De 4 bekendste whiskydistillerende landen zijn Schotland, Ierland, Verenigde Staten (Kentucky en Tennessee) en Canada. Nieuwe whiskyproducerende landen zijn Nieuw-Zeeland, Taiwan, Zweden, India en Engeland. In totaal produceren meer dan 30 landen whisky, waaronder ook Nederland.

Verschillende soorten whisky's

• Grain whisky wordt gestookt uit tarwe, rogge, gerst of mais of een combinatie van deze graansoorten
• Malt whisky wordt uitsluitend gestookt uit gemoute gerst
• Nagenoeg alle gestookte whisky (90% of meer) wordt gebruikt voor blended whisky, een combinatie van malt whisky's en grain whisky's. Hierdoor ontstaat een complexe smaak. De graanwhisky’s worden snel en goedkoop geproduceerd, waardoor er makkelijk aan de grote vraag naar whisky voldaan kan worden.
• Slechts 5-10% wordt gebotteld als single malt. Single malt whisky’s komen altijd van één distilleerderij. Deze whisky's hebben vaak een wat meer uitgesproken smaak.
• Single barrel is whisky uit één en hetzelfde vat. Deze whisky komt ook uit één distilleerderij.
• Blended malt is samengesteld uit malt whisky’s uit verschillende distilleerderijen. Ook de vatted of pure malt moeten allemaal blended malt worden genoemd.

Handige Whisky weetjes

• Pas na 3 jaar rijpen mag een whisky pas echt “whisky” worden genoemd.
• Een gebottelde fles whisky rijpt niet verder op de fles. Ook na bv. 10 jaar zal deze nog hetzelfde zijn als op de dag van bottelen. Daarom heeft whisky nagenoeg geen houdbaarheidsdatum.
• Whisky betekent: Levenswater. Het is de vertaling van het Iers-Gaelische “uisce beatha” of Schots-Gaelische “uisge beatha”, kortweg fuisce, met als Engelse vertaling “whisky”.
• Er zijn diverse benamingen voor Whisky: “Whiskey met een e” komt uit Ierland of Amerika, “Scotch” alleen uit Schotland en “Whisky” komt uit Schotland en de rest van de wereld.
• Bier zonder hop is de basis voor whisky. Beiden worden gemaakt van gefermenteerd graan, gist en water. Het distilleerproces maakt het verschil.
• Bourbon is een Amerikaanse whiskey, die minimaal 2 jaar op geblakerde, eikenhouten vaten gerijpt is en ten minste 51% maïs bevat.
• Whisky moet wettelijk gezien met een alcoholpercentage van minimaal 40% gebotteld worden. Meestal ligt dit rond de 43-46%.

Hippe trend: Whisky in the mix met Ginger Beer

Vooral de jonge consument is erg gecharmeerd van deze combinatie en ook vrouwen weten deze mix wel te waarderen.

The Glenlivet Founder’s Reserve met Fever Tree Ginger Beer

De fruitige tonen van sinaasappel en peer met hints van zoete gekarameliseerde appel van deze whisky passen perfect bij de licht pittige gembersmaak van de ginger beer.

Ingrediënten:
• 60 ml Glenlivet Founder’s Reserve
• 120 ml Fever Tree Ginger Beer
• ijsblokjes

Zo maakt u het:
Vul een grote tumbler met ijsblokjes. Voeg hier de whisky en het ginger beer aan toe.

Foodpairing

Bij foodpairing draait het er niet alleen om de juiste gerechten bij een bepaald soort whisky te zoeken; het idee is juist dat het één het ander versterkt en iets toevoegt waardoor er een nieuwe smaaksensatie ontstaat. Vermijd zeer kruidige, bittere of gerechten met veel knoflook omdat dit een deel van de smaken in de whisky teniet zal doen. Vettige gerechten doen het juist wel goed in combinatie met whisky. De mooie smaken van whisky zullen, opgelost in dat vet, snel worden vrijgegeven in uw mond. Combineer een licht gerecht met een milde en zachte whisky of bourbon en de wat zwaardere gerechten met een krachtige en rokerige whisky.

Enkele voorbeelden:

1. een milde en zachte whisky, bijvoorbeeld Glen Talloch Whisky, is lekker met zalm of oesters
2. een medium en granige whisky zoals Famous Grouse Whisky, die met zijn zachte en ronde smaak een heerlijk duet vormt met gesauteerde champignons
3. een volle en rijke whisky zoals Jack Daniel's Black, die met zijn rijke afdronk, lang en vol, met een droge finish van getoast eiken en karamel, gaat goed samen met een chilischotel
4. een krachtige en rokerige whisky zoals Smokehead High Voltage 58% die met een explosieve achtbaan van turf, rook en specerijen uitstekend samen gaat met een blauwaderkaasje

Maar vooral: experimenteer zelf, want over smaak valt nou eenmaal niet te twisten!

Of u nou Whisky puur, on the rocks, in the mix of gecombineerd bij een gerecht wilt drinken, een ieder moet op zijn of haar eigen manier genieten van whisky. Volgens distilleerders maakt het niet uit hoe u geniet, als u maar geniet…….en daar sluit úw topSlijter zich volledig bij aan!